Een jaar offline – Bram van Montfoort

Geen zorgen: ik ben niet van plan mijn internetcontacten een jaar lang te laten voor wat het is (nee, zelfs niet na die radiostilte van de afgelopen drie dagen, geen grapjes over maken graag). Ondanks het gebrek aan ruimte op mijn iPhone blijven Twitter, Facebook, Instagram, WhatsApp, Messenger, Snapchat en WordPress er gewoon lekker op staan, want ik zou ze missen als ik ze niet even aan kon klikken in een vrij minuutje waarin ik moet wachten. Of als ik een foto wil delen, iets wil vragen aan iemand of gewoon een gezellig gesprek wil voeren. Het internet is behoorlijk ingeburgerd in mijn leven (want ook al hoor ik misschien wel een beetje bij de ‘nieuwe generatie’, ook ik ben gewoon opgevoed met Freddy Fish en de Lion King als enige bezigheid op de computer) en juist daarom was ik zo benieuwd naar dit boek toen ik het in de bibliotheek zag staan. Een ‘uniek journalistiek project’, zoals hij het zelf noemt, waarbij Bram van Montfoort een jaar lang volledig offline gaat. For real?

Offline

Dat jaar is 2012. Van Montfoort is op dat moment 24 jaar, student journalistiek en altijd online. Op het gebruik van Hyves na (geloof het of of niet, dat sociale netwerk wordt nog regelmatig aangehaald in het boek… Time flies!) is zijn situatie voor veel mensen – en vooral jongeren – gewoon te kopiëren naar hun eigen situatie, nu. Zo is ook mijn telefoon nooit lang stil: het komt wel eens voor hoor, dat er gewoon een aantal uur niets gebeurt, maar over het algemeen ontvang ik uiteindelijk altijd wel een appje (of dat nou persoonlijk of in een groepsapp is), liket iemand een foto, word ik genoemd in een reactie op Facebook of krijg ik een mailtje. Daar hoef je niet eens super populair voor te zijn, het is gewoon hoe de wereld tegenwoordig in elkaar zit. Nu zal dat ongetwijfeld nog iets erger zijn dan in 2012 (volgens mij kwam WhatsApp toen net een beetje op), maar Bram besloot tóén al dat hij de wereld wilde ervaren zonder vastgelijmde telefoon in zijn hand, zonder avonden die geruisloos in de nacht overgingen terwijl hij achter zijn bureau zat.

In zijn boek legt hij uit dat dat zijn voornaamste drijfveer was: hij wilde het avontuur gewoon aangaan. Dat hield precies in dat hij 1) zelf geen gebruik mocht maken van het internet of een mobiele telefoon en 2) ook niemand mocht vragen het internet of een mobiele telefoon voor hem te gebruiken. Vooral voor zijn studie moest hij hierdoor ‘omdenken’, want hij kon niet even wat achtergrondinformatie voor een artikel opzoeken op internet. In plaats daarvan bracht hij op de old skool manier veel tijd in de bibliotheek door, maar omdat het geschreven woord de online wereld niet altijd bijhoudt, is hij ook vaak op zoek gegaan naar mensen die iets met het onderwerp te maken hadden om die rechtstreeks om informatie te vragen. Super tijdrovend natuurlijk, maar niet tijdrovender dan zijn vroegere internetgebruik – iets wat ongemerkt veel tijd opslokte. Zijn schoolresultaten gingen dan ook vanzelf omhoog.

Offline (2)b

Naarmate het jaar, en daarmee ook het verhaal, vorderde, begon het op te vallen dat Bram steeds meer in ‘zijn eigen wereldje’ ging leven. Als anderen je toch niet kunnen bereiken, hoef je ook geen verantwoording af te leggen van wat je doet, en kun je lekker je eigen gang gaan. Bovendien ben je zonder social media veel minder op de hoogte van de levens van anderen en boeit het je ook wat minder waar iedereen uithangt. Een beetje hetzelfde gevoel als wanneer ik ‘m in de zomervakantie ergens op een camping in Zuid-Frankrijk chill, en ik denk dan ook dat het wel vergelijkbaar is: in de huidige, geglobaliseerde wereld leef je eigenlijk buiten de samenleving als je geen gebruik maakt van internet. Niet dat Bram echt niet meer ‘meedraaide’, maar het verschil was gewoon overduidelijk. Je wereldje is veel kleiner, omdat contact onderhouden minder makkelijk gaat – je moet iemands adresgegevens hebben om ‘m te kunnen bereiken en je kan alleen bellen of langsgaan -, je krijgt een stuk minder informatie mee en je hebt ook minder mogelijkheden. Zo bleek dat het niet eens mogelijk was om naar Amerika te gaan of belastingaangifte te doen zonder gebruik te willen maken van het internet. Bizar? Wel een beetje, denk ik.

‘Een jaar offline’ las ik binnen twee dagen uit. Logisch, want ik had vakantie en het boek telt maar 170 pagina’s, maar het was verder ook gewoon een fijn boek dat lekker weg las en mij heel erg boeide. Het is geen roman, maar er zitten wel stukken in romanvorm tussen die soms opeens overgaan in een gedachtenspinsel. Verder deelt hij praktische tips tussendoor en staan er korte verslagjes van zijn sessies met verslavingszorger Daan van Leeuwen in. Super persoonlijk is het niet, maar je volgt toch wel een jaar uit Brams leven, en hij doet er eerlijk verslag van; ook als ‘ie zich een keer wel eenzaam voelt. Hij blijkt vrij avontuurlijk te zijn – wat misschien ook wel nodig is om dit project überhaupt te doen -, dus het is ook naast het offline-aspect geen saai verhaal. Ik bedoel: Colombia is niet naast de deur, en de meeste mensen weten ook zonder zoektocht waar hun biologische vader uithangt. Om wat te noemen.

Offline (1)

Leuk aan dit boek vind ik dat het geen oproep is om allemaal wat minder tijd aan social media te spenderen. Door hélemaal offline te gaan laat Bram niet alleen zien hoe ‘de huidige jeugd’ in elkaar zit en met internet omspringt, maar laat hij je vooral anders naar je eigen cultuur kijken. Onze internetcultuur. Zo mogen we ‘m wel noemen, want zonder internet kunnen we echt niet meer en al helemaal niet anno 2015. Ik vond het heel boeiend om mee te maken hoe anders het leven is zonder internet, niet alleen in praktisch opzicht, maar ook gewoon voor ‘de mens’ zelf. Van een klein dorp met een paar goede vrienden en familie zijn we naar een enorm, uitgestrekt netwerk gegaan en getransformeerd tot social beasty met alle gevolgen van dien. 

Ken jij Een jaar offline – Bram van Montfoort al? Wat vind je van zulke projecten?

17 reacties

  1. Ik heb er wel eens eerder van gehoord, erg interessant! Ik vind het vaak al lastig om een maand (!) zonder Facebook (!) te leven; doe ik wel eens en dan mis ik al dingen omdat mensen denken dat ik alles lees :’)

  2. Misschien gek maar wat mij het eerst opvalt is hoe mooi dat boek eruit ziet! Ik vind het echt leuk vormgegeven (: De kaft! Het lijkt me echt een dra-ma om als student offline te moeten blijven. Contact leggen met anderen doe ik echt via internet. Stel dat wij niet mogen bloggen? HELP? En om maar te zwijgen over Google Scholar enzo voor studie-gerelateerde-dingen. Ik zou het niet kunnen, maar wel knap dat hij dat wel kon. En ja, waarom dan geen boek schrijven? Hihi. Liefs.

    1. Jaaa, dat ook zeker! Ik was er al een beetje aan gewend geraakt, maar de illustraties zijn inderdaad heel leuk. Alleen de kleuren zijn iets minder mijn ding, haha. Zonder internet lijkt mij ook echt gewoon vet onhandig, maar blijkbaar kon het nog wel (net) – en dan houd je wel tijd over om een boek te schrijven, haha :) Ben wel benieuwd of je anno 2015 ook nog zonder internet zou kunnen studeren of dat dat nu alweer lastiger is.

  3. Ah interessant! Ik heb dus laatst vierentwintig uur zonder internet geleefd en we zijn er met mijn studie nu ook mee bezig: dat steeds meer mensen, ook jongeren, de behoefte hebben om af en toe even weg te zijn van het internet en vooral het altijd verbonden zijn (want je telefoon staat altijd aan). Die vierentwintig uur waren trouwens wel lekker rustig, maar ik zou niet altijd offline willen zijn. Ik probeer vooral een balans te vinden door te minderen.

    Ik zie ook een andere man regelmatig voorbij komen die ook een jaar zonder internet ging. Maar die heeft zich echt afgesloten van de wereld om te gaan schrijven en de jongen in jouw probeerde gewoon nog mee te draaien in de maatschappij, en dat vind ik dan eigenlijk interessanter!

    1. Oja, je update over 24 uur offline wil ik nog even lezen. Ik merk zelf ook dat ik wel eens gek word van het feit dat ik altijd bereikbaar ben en dat vrienden soms een soort van ongeduldig worden/zich afvragen waar je bent als je vier uur lang niet antwoordt op een berichtje en ook niet online bent. Ik weet dat het dan gewoon goed bedoeld is en dat ze het opmerken omdat ze het gewoon niet gewend zijn dat ik niet reageer, maar dan heb ik wel zoiets van ‘unplug, right now’. Soms wil ik inderdaad ook gewoon even weg zijn, m’n eigen ding doen, niet gestoord worden of verantwoording af ‘moeten’ leggen.

  4. Klinkt als een heel interessant boek! Zelf zit ik ook vrij veel online. Het is heel aanlokkelijk om als je even staat te wachten of het leren niet lukt, maar even op social media te kijken. Tegelijkertijd zou ik ook echt niet zonder kunnen. Voor mijn studie moet ik bijna alles online doen: van mijn cijfers tot het studiemateriaal, alles staat op het internet. Soms vind ik dat wel heel vervelend en zou ik ook het liefste offline gaan.

    1. Ja, precies. En dan te bedenken dat social media (waar meestal het meeste nadruk op ligt) nog niet eens het grootste gedeelte is, offline leven betekent ook dat je gewoon niet even iets op kan zoeken of iets dergelijks. Zo anders!

  5. Lijkt me best een interessant boek. Ik weet niet of ik het zou kunnen. Soms zet ik expres mijn mobiel uit, gewoon voor de rust. Natuurlijk val ik dan ’s avonds een stuk makkelijker in slaap. De volgende ochtend heb ik niet gelijk de behoefte om te kijken of ik iet s heb gemist, maar ’s middags ben ik dan toch wel nieuwsgierig. Ik denk wel dat als je echt zo’n project gaat doen, het met de tijd steeds makkelijker zal worden. Volgens mij is het een kwestie van omschakelen en er aan wennen.

    1. Ja, dat denk ik ook, het is gewoon een andere manier van leven. Dat laat dan wel weer zien hoeveel impact het internet op ons leven en de huidige maatschappij heeft!

  6. Wat ongelooflijk knap dat hij dat heeft gedaan! Vooral ook met zijn studie inderdaad. Maar toch vind het ook een beetje onzin want social media is nu eenmaal de nieuwe manier van communiceren. En als je maat kan houden zie ik niet wat er mis mee is:)

    1. Nee, ik denk ook niet dat er wat mis is met social media; dat vond hij ook niet per se (na een jaar zonder kijk je er alleen wel anders tegenaan natuurlijk). Het was bij hem ook meer het hele avontuur van totaal offline leven, dus ook zonder iets op te kunnen zoeken op Google of te kunnen mailen of iets dergelijks.

  7. Losse gedachte.. ik hoop dat het goed met je gaat. Drie dagen radiostilte, geen grapjes over maken graag.. ik weet het niet, zomaar een opmerking:

    Zorg goed voor jezelf alsjeblieft! JIJ gaat voor!
    Je bent niet voor niks christen. Daardoor mag je weten dat je waardevol bent. Hij is er OOK voor je als het niet goed zou gaan!

    /end of worried-kind-of-thingy. ;)

    (No offence: helemaal jouw ding om goed voor jezelf te zorgen, I know. Wil me ook nergens mee bemoeien, en je hoeft hier ook echt niet op te reageren, maar is gewoon een losse wens.)

    Hoop op een fijne dag verder voor je =)

    1. Haha, dat ‘geen grapjes maken graag’ was (gelukkig!) vooral sarcastisch omdat ik zelf volgens mij vaak nog het ‘ergste’ vindt als er drie dagen niets online komt. Lief dat je aan me denkt, maar voor mezelf zorgen gaat goed: als ik het niet haal, komt er daarom ook gewoon geen blogpost online :)

      1. Woei, gelukkig. Daar ben ik oprecht blij om!

        Even nog een off topic vraagje: welke fotografiesites volg jij? Ik volg er nu een paar, maar misschien weet jij er nog wel een waar ik als beginner ook nog wat aan heb! Ik ben heel benieuwd!

  8. Ah cool dat je het boek hebt gelezen, ik heb er wel eens wat over gehoord en een interview met hem gelezen. Ik doe het hem echt niet na…
    X Emma

Laat een antwoord achter aan Anne Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *