Karaktereigenschap: onafhankelijkheid

Dit artikel moet ik met een disclaimer beginnen. Ik denk namelijk dat er bij een hoop mensen die mij van dichterbij kennen een lichte frons op hun voorhoofd is ontstaan na het lezen van de titel. Zij, onafhankelijk? Mijn moeder denkt nu waarschijnlijk aan al die keren dat ik no clue had welk kledingstuk in welke wasmand hoorde en – tot grote ergernis van haar – zomaar wat deed. Anderen hebben misschien associaties met de keren dat ik vroeg of diegene even iets vast kon houden of iets voor me kon halen of doen, of geen idee had welke kant we op moesten lopen. En het gegeven dat ik toch best vaak profiteer van mijn ouders’ (of zus’) rijbewijs getuigt misschien nog wel het minst van onafhankelijkheid.

Want hoewel ik over een karaktereigenschap van mij ga schrijven die ‘onafhankelijkheid’ luidt, ben ik inderdaad op veel vlakken nog gewoon afhankelijk van mensen. Van volwassenen, van mensen die meer verstand van iets hebben dan ik. Ik vind het niet erg om dat toe te geven: ik ben 15 (oké, misschien moet ik nu wel ongeveer gaan zeggen dat ik 16 ben, 15 is een beetje misleidend als je over twee weken jarig bent) en ik hoef dus echt nog niet alles zelf te kunnen regelen en weten. De belangrijkste dingen in mijn eigen leven kan ik gewoon prima zelfstandig en met dingen als de was of andere irritante huishoudelijke klusjes heb ik nu nog helemaal niets te maken, dus dat leer ik tegen die tijd wel. Het idee van om elf uur ’s avonds een halfuur in je eentje fietsen (of in het OV zitten, dat vind ik op dat tijdstip eigenlijk net zo erg) maakt het gewoon een stuk minder aantrekkelijk om nog ergens heen te gaan en dus ben ik dan gewoon altijd blij als mijn ouders even willen rijden. Dat ik bij sommige dingen in het dagelijks leven gewoon nog hulp nodig heb van mensen maakt me echter niet per se afhankelijk.

Bij onafhankelijkheid heb ik ook al snel associaties van iemand die alles zelf doet en regelt en bij wijze van in zijn of haar eentje met een backpack de wereld over reist, maar onafhankelijkheid is niet alleen dat. Mensen associëren het er vaak mee, ik denk omdat het zo lekker tastbaar is, maar eigenlijk is onafhankelijkheid een beetje een kernbegrip dat je op ongeveer alle vlakken kunt toepassen. Onafhankelijk zijn betekent dat je je werk graag naar eigen inzicht inricht, dat je graag je eigen plan trekt (en volgt) voor hetgeen waar je mee bezig bent. Vaak zijn onafhankelijke mensen eigengereid, standvastig, zelfverzekerd, besluitvaardig, taakgericht en gezegend met een goed analyseringsvermogen. Ze hebben de mening van anderen niet nodig om iets uit te kunnen voeren en sterker nog: vaak willen ze die mening niet eens horen, omdat ze liever gewoon hun eigen ding doen zonder bemoeienis van anderen.

Ergens in mij zit ook altijd de neiging om onafhankelijk te zijn. Ik mag dan wel sociaal zijn, graag onder mensen zijn en me prima kunnen mengen in groepen, ik ben ook een klein beetje een einzelgänger. Niet per se in de negatieve zin van het woord, want ik ben niet eenzaam, maar als het erop aankomt wil ik gewoon graag de ruimte hebben om mijn eigen ding te doen. Op dat gebied ben ik wel echt zelfstandig: ik weet vaak heel snel wat ik wil. Dan is heel de groep nog ergens over aan het denken of discussiëren, terwijl ik de mogelijkheden allang tegenover elkaar heb afgewogen. Vaak voelt het dan een beetje egoïstisch om mijn eigen mening door te douwen, maar aan de andere kant heb ik er dan wel het volste vertrouwen in dat ik gewoon de goede keuze heb gemaakt en vind ik het maar onzin dat de knoop nog niet is doorgehakt.

Vooral met samenwerken is dit wel eens moeizaam. Volgens mij heb ik al eerder laten vallen dat ik niet zo’n ster ben in samenwerken, want ik wil eigenlijk alles zelf doen en ik heb er al helemaal geen zin in mijn plannen extreem aan te passen naar het idee van de ander. Alleen als het om iets gaat waar ik weinig waarde aan hecht of ik samenwerk met mensen tegen wie ik opkijk, geef ik werk makkelijk uit handen. In alle andere gevallen vind ik het een stuk fijner om te zeggen ‘ah nee joh, dat doe ik wel’ en dan alles zelf rustig uit te werken.

Sowieso merk ik dat onafhankelijkheid ervoor zorgt dat ik liever niet té close raak met mensen; ik kan niet zonder mijn vrienden, maar zodra ik het gevoel heb dat ik verantwoording af moet gaan leggen aan iemand, houd ik diegene liever wat meer op afstand. Daarnaast raak ik ook vaker bevriend met individuen dan met een hechte kliek, omdat ik mezelf gewoon niet teveel in een hokje wil plaatsen of wil binden aan iets. Ik wil gewoon de ene keer bij die mensen kunnen staan, als ik daar zin in heb, en dan de volgende dag weer een interessant gesprek met totaal andere mensen kunnen voeren zonder dat dat raar is. Het maakt je soms een beetje een vliegende keep (hoewel ik wel gewoon genoeg vaste, goede vriend(inn)en heb), maar ik vind het vooral fijn dat ik dan gewoon onafhankelijk blijf. Dat merk ik ook als ik afspraken maak met iemand: eigenlijk heb ik daar altijd een beetje een hekel aan, omdat ik de dingen aan mezelf prima kan verantwoorden, maar liever niets schuldig ben aan iemand (wat wel zo is als je te laat komt, bijvoorbeeld).

Onafhankelijkheid gaat vaak hand in hand met zelfvertrouwen, een combinatie die het stressniveau heerlijk laag houdt. Daarnaast vind ik het handig dat ik goed zelfstandig kan werken, dat ik me prima een dag alleen kan vermaken en dat ik me niet snel alleen voel. Bovendien vind ik dat het me uniek houdt (maar goed, ik weet natuurlijk ook niet beter), en in die opzichten is het dus best een fijne eigenschap. Ik merk echter wel dat het tegenover anderen lastig kan zijn. Ik heb soms de neiging dingen niet aan anderen te vertellen, omdat ik ze liever ‘zelf’ uitvoer en voor mezelf houd, terwijl die anderen daar (logischerwijs) helemaal niet zo blij mee zijn. Soms ben ik een uitleg schuldig aan anderen, maar neem ik niet de moeite die ook daadwerkelijk te geven omdat het niet in mijn eigen plan past. Onafhankelijkheid zit in sommige gevallen iets te dicht tegen egoïsme aan, vind ik.

Daarnaast denk ik dat onafhankelijke mensen – maar misschien is dit te generaliserend – uit moeten kijken dat ze zich niet té onafhankelijk opstellen naar anderen toe. Zeker na een paar keer een deuk in hun vertrouwen denk ik dat het lastig kan zijn voor onafhankelijke mensen om zich toch te binden aan iemand en zich open te stellen. Maar goed, de ervaring zal het leren, en als het zover komt schrijf ik er vanzelf wel weer eens wat over. Volgens mij heb ik nu namelijk wel weer genoeg over onafhankelijkheid gepraat…

Herken jij je hierin?