Hoe gemotiveerd ben jij?

Ik ben een typische scholier. Kan met gemak een uur (of meerdere, als het nodig is) bezig zijn met het maken van een todolijstje, het praten over school met klasgenootjes, het vormgeven van samenvattingen en het zoeken van mijn boeken, zonder ook maar daadwerkelijk met de stof bezig te zijn. Ondertussen hang ik op mijn bureaustoel en scroll ik wat door mijn Facebooktimeline. Efficiënt? Neuh, totaal niet, want ik verspil er heel veel tijd mee waarin ik makkelijk wat anders zou kunnen doen. Toch gebeurt het me bijna dagelijks en daarin ben ik niet de enige.

First things first: ik zal niet claimen dat dit alleen een dingetje is bij scholieren/studenten. Volgens mij houdt iedereen z’n leven lang dingen waar ‘ie toevallig even totaal geen zin in heeft en dus doodleuk uitstelt. Ik denk eerlijk gezegd wel dat je zou kunnen zeggen dat jongeren meer uitstelgedrag vertonen omdat ze misschien nog iets minder een verantwoordelijkheidsgevoel hebben en ze simpelweg minder zelfkennis hebben op het gebied van plannen. Ik bedoel, zo leer ik pas écht goed plannen doordat ik dingen een aantal keer hopeloos verkeerd inschat, waardoor ik uiteindelijk lichtelijk in de problemen kon en de volgende keer denk ‘oké, dit gaat NIET zoals de vorige keer’. Daarvoor moet het echter eerst wel zo hoog oplopen dat ik ook echt onthou dat het niet ging en dat gebeurt nou ook weer niet zo vaak. Dus oké, jongeren hebben misschien wat meer last van uitstelgedrag, maar dan alsnog: waarom stellen we dingen eigenlijk uit?

Wat mij betreft is hier één antwoord op: motivatie. Of nouja, het gebrek daaraan aan. Neem bijvoorbeeld eens in gedachten wat je doet op een vrije dag, als je ook echt nul verplichtingen hebt en niet per se hoeft ‘uit te rusten’ (dus er is wel ruimte voor iets actiefs). Misschien ga je bloggen, sporten, een boek lezen, de stad in. Ook dat kost moeite, maar toch doe je het waarschijnlijk met liefde en zonder eerst een uur voor je uit te staren terwijl je telkens denkt ‘oh, ik zou nu eigenlijk …’. En waarom? Omdat je er gemotiveerd voor bent. In het geval van bloggen houd je waarschijnlijk van schrijven en vind je het oprecht leuk iets te publiceren voor lezers, en dus stop je daar graag tijd en moeite in. Hetzelfde voor lezen: een dikke pil van 400 bladzijden is opeens niet erg, als je heel graag wil weten hoe het verhaal afloopt en graag leest omdat je bijvoorbeeld vindt dat het (naast gewoon heel leuk) goed voor je algemene ontwikkeling is.

En het probleem met dingen die moeten, is dat we er vaak geen motivatie voor hebben. Natuurlijk zou ik in die vrije minuten geschiedenis samen kunnen vatten, maar als ik daar het nut niet van inzie – of me er niet oprecht voor interesseer -, dan gebeurt het eigenlijk ook gewoon niet. Het is iets stoms, want ik weet dat het uiteindelijk toch gedaan moet worden en dat ik dan weer tijd heb voor de dingen waar ik wél gemotiveerd voor ben, maar ik kan vaak gewoon niet enthousiast werken aan dingen op mijn todolijstje. Misschien is het tegelijk nog een reden waarom jongeren soms meer last van uitstelgedrag hebben: iedereen zit op school, en vanuit school ‘moet’ veel zonder dat je er zelf invloed op hebt of het nut ervan inziet. Dat betekent dat ik minder geconcentreerd werk (er zijn duizend dingen die leuker zijn, dus laat ik me snel afleiden) en er bovendien ook minder snel ‘uit mezelf’ aan begin.

Ik denk dat je, als je het ‘verloren tijd’-probleem op wil lossen en productiever wil gaan werken, niet alleen moet kijken naar een manier om jezelf te dwingen om de dingen te doen die ‘moeten’. Het is beter om naar de oorzaak te kijken en ervoor te zorgen dat dingen niet alleen meer ‘moeten’, maar ook iets zijn waar je zelf gemotiveerd voor bent. Dat betekent dus inderdaad dat je gemotiveerd moet zijn voor wiskunde en het huishouden, en dat in zekere zin leuk moet vinden. Ik weet dat dat in eerste instantie onmogelijk klinkt, maar het kan wel. Bij mij werkt het, bijvoorbeeld bij de Nederlandsboeken die ik af en toe echt door moet worstelen, ongeveer zo: ik vind er nu niets aan, maar ik vind het wel leuk om later te kunnen zeggen dat ik klassiekers heb gelezen. En ik denk oprecht dat ik er dan nog wel wat aan heb.

Zo werkt het eigenlijk bij veel dingen op school bij mij. Ik vind ze nu niet leuk, maar ik weet dat ik er later wat aan zal hebben (en voor slim worden en de wereld beter begrijpen ben ik wél oprecht gemotiveerd!) of in elk geval dat ze zorgen voor een goed cijfer en daar ben ik in zekere mate ook wel gemotiveerd voor, omdat het me voldoening geeft. Het is dus de kunst om bij dingen waar je eigenlijk helemaal geen zin in hebt (en dat is niet alleen school) op zoek te gaan naar een aspect waarvan je wél enthousiast wordt. Dat is soms goed zoeken – ik weet van mezelf ook wel dat ik school op zich nog redelijk interessant vind en dus ook wel snel wat positiefs kan vinden -, maar er is altijd wel iets. En het scheelt veel, heel veel.

Motivatie is namelijk ECHT de key tot succes, en vooral ook tot geluk. Alleen als je iets doet met een bepaald doel, kun je er ook daadwerkelijk voldoening uithalen. En alleen als je een doel hebt, zul je ergens ook écht voor gaan en betere resultaten boeken. Ik merk dat ik heel veel meer plezier in dingen heb als ik er zélf gemotiveerd voor ben en weet waarvoor ik het doe. En de enige persoon die jou kan motiveren ben jij zelf. Anderen kunnen je stimuleren, maar die motivatie moet echt uit jezelf komen. ‘Als je geen zin hebt maak je maar zin’, zoals mijn moeder het zou zeggen. En ik geloof erin, dat dat kan: zin maken. Zolang je er maar gemotiveerd voor bent.

Hoe gemotiveerd ben jij? Met andere woorden: hoeveel plezier heb jij in de dingen die je doet?