Het is tijd om trots te zijn – en dankbaar

‘Waar ben je trots op?’ is een vraag die vaak gesteld wordt als mensen meer over elkaar te weten willen komen, naast alle standaardinformatie en uiterlijke informatie die ze al van elkaar weten. Dat is best logisch, want in onze cultuur is het een beetje not done om zomaar te verkondigen dat je ergens trots op bent en dus is het inderdaad een stukje ‘extra’ informatie. Juist omdat we vaak niet echt praten over de dingen waar we trots op zijn, beantwoorden we die vraag vaak al snel met een makkelijk en ondoordacht antwoord als ‘mijn VWO-diploma’ of een andere mijlpaal in je leven. 

Daar trots op zijn lijkt me hartstikke gezond. Ik denk dat ik mezelf ook wel een denkbeeldig schouderklopje geef als ik over – hopelijk – anderhalf jaar mijn diploma teken en mee naar huis neem. Na zes jaar dag in dag uit naar school, er bijna altijd wel mee bezig zijn en af en toe ook flink voor moeten werken zou ik er toch wel trots op zijn als ik dat uiteindelijk allemaal gefikst heb. Maar stel nou dat jij je hele VWO zevens haalde zonder er echt iets voor te doen, past dat dan eigenlijk nog wel in het rijtje van dingen waar je trots op bent? Dat is meer iets wat je jezelf zou moeten afvragen, want ik heb niets tegen die zevens en bovendien heb je die examens maar wel mooi gehaald, maar écht trots ben je eigenlijk pas op dingen waar je ook echt moeite in hebt gestoken.

En dan krijgt trots zijn opeens een heel andere invulling. Tot een jaar terug noemde ik ook mijn bijzonderste en ‘hoogste’ prestaties op, zoals een klas overslaan, goede cijfers halen op het vwo, een blog met 300+ (toen nog iets minder uiteraard) volgers hebben en genoeg gespaard hebben om een iPhone en spiegelreflex te kunnen betalen. Nog steeds zijn dat dingen waarbij ik denk ‘well done girl’, want het is allemaal niet niets, maar écht trots? Misschien niet. Die klas overslaan was een kwestie van mijn tafel naar de andere kant van de klas schuiven – aangezien ik in een combinatieklas zat en na de kerstvakantie van groep 7 naar groep 8 ging – en andere lesboeken gebruiken, maar ik had al vriendinnen in groep 8 en heb op de basisschool nooit moeite hoeven doen voor de stof.

Hetzelfde geldt voor de andere voorbeelden. Voor die goede cijfers doe ik nu wel veel, alleen echt hard en veel leren ken ik niet. Het is vooral een kwestie van goed plannen en op tijd beginnen, maar daarnaast heb ik ook veel te danken aan mijn hersens zelf. Voor mijn geld heb ik deels wel wat gewerkt, maar het grootste gedeelte kreeg ik gewoon van mijn ouders door middel van zakgeld (niet dat dat zoveel was, maar ik gaf – zonder moeite – gewoon nooit wat uit). Mijn blog is dan misschien nog wel het beste voorbeeld, omdat daar wel echt moeite in zit, maar uiteindelijk was dat voor 98% allemaal met plezier… en zijn het maar cijfers. Het zou niet moeten uitmaken of ik 530 in plaats van 549 voor de CITO had, 5000 in plaats van 300 volgers op mijn blog heb of VMBO in plaats van VWO doe.

Het zit namelijk zo: als ik keihard zou moeten werken voor zesjes op het VMBO, zou ik daar trotser op zijn dan op achten op het VWO die zomaar aan komen waaien. Het is misschien niet logisch, want bij ’trots zijn’ denken we altijd gelijk aan het beste dat we hebben bereikt, maar ‘het beste’ is volledig relatief. En in mijn ogen is het beste datgene waarvoor jij het hardst hebt moeten werken, waar bloed, zweet en tranen in zaten, maar wat je ondanks alles tóch gelukt is of wat je uiteindelijk tóch gedaan hebt. Dat zijn ook ‘onzichtbare’ prestaties. Als ik nu voor mezelf bedenk waar ik trots op ben, dan zijn dat juist de dingen waar ik mee worstelde zonder dat het echt openbaar was – de dingen in mijn hoofd, waar anderen misschien geen weet van hadden.

Het is minder voor de hand liggend om te zeggen dat je trots bent op het omgaan met persoonlijke moeite (om er maar even een superserieus woord in te gooien), omdat het minder openbaar is en bovendien veel persoonlijker – niet iedereen heeft een goede voorstelling bij dit soort dingen. Toch denk ik dat het goed is om juist op dat vlak te kijken naar wat je hebt bereikt. Bij mij zit daar in elk geval meer moeite in dan in mijn ‘dagelijkse leven’, in de dingen die ik doe. Trots zijn op hoe ik met dingen ben omgegaan, hoe ik gegroeid ben als persoon en hoe ik op sommige momenten aan mezelf gewerkt heb voelt voor mij veel oprechter en dus heb ik in het afgelopen jaar geleerd om dáar trots op te zijn. Iets wat me tegelijkertijd ook heel dankbaar maakt, want ik ben er niet van overtuigd dat ik dat alles helemaal ‘op eigen kracht’ heb gedaan of dat het lot vond dat het nu wel weer eens tijd werd dat ik gelukkig werd. Ik geloof dat de kracht om ook door te gaan als het even niet zo lekker loopt, van God komt.

Maar ook als je een andere levensovertuiging hebt, wil ik je in elk geval één ding meegeven: sta eens stil bij alles wat je als persoon hebt bereikt. Uiteindelijk heb je namelijk meer aan wie je bent, dan aan wat je hebt bereikt. Wat eigenlijk gewoon voortborduurt op dit artikel.

Waar ben jij trots op? De standaard dingen, of je persoonlijke groei?