Waarom we soms blijven hangen in ’the good old times’

‘Vroeger was alles beter’ lijkt een uitspraak die vooral bij oudere mensen past, maar in principe zou ‘ie door iedereen die een beetje in het verleden leeft uitgesproken kunnen worden. Ook als je jong(er) bent, kun je je – ongemerkt – bij alles wat je doet laten beïnvloeden door personen waar je nu allang niet meer zo close mee bent, of door andere factoren uit je leven van een tijdje terug. Als je toen gelukkig was lijkt dat immers dé manier om dat vast te houden. Met plezier op je verleden terugkijken is hartstikke positief, maar af en toe blijven we iets te veel hangen in ’the good old times’. 

Veranderingen kun je niet tegenhouden, maar wij mensen willen het soms maar al te graag. We zijn, naast kuddedieren die het liefst achter de grote massa aanlopen omdat dat meestal de makkelijkste weg is (waarom zou iedereen ‘m anders nemen?), ook nog hartstikke risico-avers. Als we iets – een manier van leven, een bepaalde hobby, een persoon – hebben gevonden wat ‘werkt’ en ons dus gelukkig maakt, dan houden we daar het liefste aan vast. Niets mis mee, totdat je een paar maanden (of jaren, of welk tijdsbestek dan ook) verder bent en er een aantal dingen veranderd zijn in je leven. Jij hebt nieuwe ervaringen opgedaan, misschien heb je wel een andere thuissituatie, baan of opleiding, en de mensen om je heen zijn óók veranderd. Soms zijn dit maar heel kleine, subtiele veranderingen, maar dan kunnen ze alsnog grotere veranderingen in ons leven veroorzaken.

Leuk, tijd voor iets nieuws! zou je misschien denken. In praktijk gaat dit totaal anders en houden we vaak juist heel erg vast aan het oude, het bekende… Om de simpele reden dat we bang zijn dat dit in de toekomst niet nog een keer gaat gebeuren. Het woordje ‘dit’ kun je met van alles vervangen: zo’n goede vriend/vriendin, een leuke baan, een fijne relatie. Niemand weet hoe de toekomst gaat lopen en dus durven we er vaak niet op te vertrouwen dat het positiever uitpakt dan het in het verleden heeft gedaan. Misschien ook wel omdat we niet beter weten en dus denken dat dit het beste was en dat het alleen maar slechter kan worden. Uiteindelijk gebeurt alles maar één keer op precies deze manier, maar dat wil niet zeggen dat andere manieren ook daadwerkelijk minder leuk of goed zijn. Met andere woorden: dat je relatie nu uitgaat of dat je nu ontslagen wordt terwijl je het hartstikke naar je zin had op je werk, wil niet zeggen dat je in de toekomst nooit meer opnieuw een ontzettend leuke relatie of baan krijgt.

Blijven hangen in ’the good old times’ is dus een typische vorm van onzekerheid, zoals – als je het mij vraagt -, uiteindelijk elk probleem. Je wordt bijvoorbeeld jaloers omdat je onzeker bent over jezelf en dus ook niet zeker weet of jouw vriend/vriendin jou wel goed genoeg vindt om bij je te blijven. Zo kun je héél veel issues herleiden op onzekerheid, want omdat we ergens niet zeker van zijn worden we bang en angst doet rare – irrationele – dingen met je. Vaak proberen we onze onzekerheid maar een beetje te verbloemen of het te negeren, zoals in dit geval door vast te houden aan dingen uit je verleden. Als ik toen gelukkig was met die persoon, dan moet dat nu toch ook kunnen? Als ik me toen mooi voelde met full face make-up moet ik dat toch ook gewoon blijven dragen, en als ik vroeger zo gelukkig werd van *vul hobby in*, dan zou ik dat nu toch ook nog leuk moeten vinden?

Vergeleken met een jaar of drie geleden ben ik nu veel flexibeler geworden en kan ik dus veel beter omgaan met onverwachte veranderingen in de planning van mijn dagelijks leven, maar met grote veranderingen in mijn leven heb ik nog altijd een beetje moeite. Ik vind het lastig om erin mee te gaan, om het verleden los te laten en me volledig op de toekomst te richten. Om de een of andere reden betekent het verleden vaak best veel voor mee en ik vind het lastig dat opeens af te sluiten. Als ik bijvoorbeeld merk dat ik niet meer zo gelukkig van iets word als een tijd terug, zal ik niet zo heel snel actie ondernemen omdat ik – ondanks dat ik soms best weet hoe ik het het liefste anders zou zien – liever geen radicale veranderingen doorvoer. Want nu zit ik nog wel een beetje goed, maar stel dat dat andere nou volledig verkeerd uitpakt?

Het lastigste vind ik het echter nog wel als er iets groots in mijn leven verandert zonder dat ik daar zelf invloed op had. Ergens ook wel logisch, want dan schakel je nou eenmaal niet zomaar om, maar ik heb mezelf er ook wel eens op betrapt dat ik mijn leven liever weer in de ‘oude staat’ herstelde dan dat ik naar nieuwe dingen zocht die me nu gelukkig maakten. Het lijkt een waterdichte theorie, je leven gewoon weer net zo leven als toen, maar in de praktijk is het dat natuurlijk helemaal niet. CTRL+z werkt niet in real life en dus is eigenlijk het enige wat je kan doen vertrouwen hebben. Nee, je weet inderdaad niet zeker of veranderingen goed uitpakken en je krijgt ook niet op een briefje dat je ooit weer gelukkig wordt zoals je dat toen was. Maar als je het op de oude manier blijft proberen kun je er al helemaal vanuit gaan dat het nooit meer gebeurt, en dus kun je toch maar beter wél een sprong in het diepe wagen. What if it doesn’t work out? Oh, but what if it does. 

Ik vond het ergens nogal lastig mijn punt duidelijk te krijgen in dit artikel, ook vooral omdat ik niet weet of mensen zich hierin herkennen. Als je wat makkelijker met veranderingen omgaat dan ik waarschijnlijk niet, maar als je ook veel waarde hecht aan dingen die gebeurd zijn in het verleden en daar soms nog teveel naar leeft in je dagelijks leven nú… Dan misschien wel. En dan hoor ik graag van je, haha. Omdat quotes de boodschap vaak in één keer samenvatten, lijkt het me trouwens slim daar nog even gebruik van te maken: too often, we hold on to things from the past just because we’re afraid something great like that won’t happen again.

Speak up: herken jij je hier in of heb jij totaal geen moeite met veranderingen en fijne periodes uit het verleden afsluiten/loslaten?