Jezelf aan anderen verliezen

Het liefste behouden we ons goede imago en zorgen we ervoor dat wat we doen in goede aarde valt bij de mensen om ons heen. Of we die mensen nu goed kennen of niet: uiteindelijk wil niemand dat er kwaad over je wordt gesproken, dat je anderen teleurstelt of dat je ruzie uitlokt. Natuurlijk maakt het wel uit hoe goed je diegene kent. Bij vreemden of vage bekenden waar ik verder geen echte band mee heb, sta ik vaak best wel op mijn strepen. Het klinkt misschien hard, maar om die mensen geef ik nou eenmaal minder en als ik geen goede band/relatie met ze heb, hebben mijn keuzes daar ook geen invloed op en kies ik dus makkelijker voor mezelf. Maar wat nou als je zowel jezelf als de ander gelukkig wil maken? Hoe blijf je dan nog dicht bij jezelf?

Niet, is in veel gevallen het antwoord. Dat is de ene keer negatiever dan de andere keer. Jezelf een beetje verliezen kan goed zijn, in de zin van jezelf helemaal openstellen en iemand écht bij je binnen laten zonder muren op te trekken zodra diegene dichtbij komt. Als je zeker weet dat het goed zit tussen jou en de ander (en dit gaat waarschijnlijk in 50% van de gevallen over een liefdesrelatie, maar is net zo bij vriendschappen en andere relaties) én het komt van beide kanten, dan kan het best goed zijn om closer te worden door niet altijd jezelf als belangrijkste persoon te zien, maar ook juist een stukje van je eigen verwachtingen los te laten en je af en toe aan te passen aan de wensen van de ander. Over het algemeen betekent ‘jezelf aan anderen verliezen’ echter niet veel goeds. De quote don’t lose yourself just because you found somebody bestaat niet voor niets: jij bent de stabiele factor in je leven, en juist in die relatie ben jíj essentieel. Dan kun je jezelf niet zomaar laten gaan.

Het probleem is dat dat het er vaak insluipt. Je bent jezelf echt niet zomaar kwijt, wat op zich een vrij geruststellende gedachte is, maar dat maakt juist ook dat je het niet doorhebt als het wél gebeurt. Misschien omdat de ander eerst precies hetzelfde deed bij jou en je toen dus nog gewoon compromissen sloot, misschien omdat die ander veranderd is. In relaties maak je nou eenmaal nooit rationele keuzes, omdat emoties ook altijd hun rol spelen. Als je van iemand houdt ben je nou eenmaal bereid véél op te offeren of juist te doen voor de ander, met de (on)logische redenatie dat jij gelukkig bent als de ander gelukkig is – ook als je dan dus dingen moet doen waar jij in principe ongelukkig van wordt. Jouw eigen welzijn wordt een soort ondergeschikt belang, en opnieuw: in bepaalde situaties en in een zekere mate kán dit goed zijn, maar het moet niet de standaard worden.

Dat is wat mij betreft een beetje de negatieve manier van jezelf aan anderen verliezen. Een manier waarop het veel gebeurt, maar dat heb je wel een stuk sneller door en dan ben je misschien nog wel rationeel genoeg om voor jezelf op te komen. Althans, ik ben vrij assertief en als iets me écht ongelukkig maakt… Dan wil ik daar soms nog wel wat tegen doen. Maar jezelf verliezen kan ook een stuk ‘positiever’ (voor jezelf dus). Soms heb je misschien wel door dat je jezelf een klein beetje verliest, maar dan is het op zo’n manier dat het jou ook echt gelukkig maakt op dat moment omdat je zo blij bent met de rol van – bijvoorbeeld – ‘vriendin van …’ dat je er juist plezier in hebt je daar volledig naar aan te passen. Een combinatie van je teveel aantrekken van het algemene beeld dat je erbij hebt, onzekerheid, en een bepaalde blindheid. Soms wil je te graag en doe je simpelweg teveel voor iemand.

En dat gaat goed totdat het fout gaat. The Script zong in 2008 ‘What am I supposed to do when the best part of me was always you’ en ‘You’ve gotta stand for something or you’ll fall for anything’, twee quotes waar ik het roerend mee eens ben. Het is verleidelijk, maar ontzettend gevaarlijk om een stukje van je eigen identiteit weg te geven aan iemand en vervolgens je eigen identiteit te verlenen aan de relatie die je met diegene hebt. Want wat ben je dan eigenlijk nog zonder die persoon? Als je van iemand houdt gaat diegene vanzelf bij je horen en geef je jezelf vanzelf een beetje weg; dat is onvermijdelijk en ook goed, maar ik denk dat je er wel voorzichtig mee moet zijn. Als het van twee kanten komt, zit het vaak goed, maar jezelf nodeloos aanpassen alleen maar zodat iemand je leuk vindt, is het risico niet waard. Cliché maar waar: mensen vinden je leuk om wie je echt bent, niet om wie je je voordoet te zijn. Als je je wel inlaadt met dat laatste is de kans groot dat je je op een gegeven moment afvraagt waarom je zo ongelukkig bent en dan ziet dat je jezelf volledig kwijt bent geraakt.

Gelukkig is ook dat niet het einde van de wereld. Want ja: het is oprecht heel pijnlijk als je even niet meer weet wat jij nou eigenlijk wil en waar jij voor staat omdat je je volledig hebt aangepast aan de wensen van de ander. En ja: het is inderdaad nog pijnlijker als je pas weer over jezelf na gaat denken nadat degene, aan wie jij een stukje van jezelf had gegeven of op wie je je identiteit baseerde, met je heeft gebroken. Maar je komt er bovenop en misschien zelfs beter dan eerst. Je gaat meer stilstaan bij wie je nou eigenlijk bent of wil zijn en de volgende keer blijf je waarschijnlijk een stuk dichter bij jezelf, waardoor je niet telkens bezig bent met jezelf perfectioneren aan de hand van de wensen van de ander maar ook gewoon jezelf kan zijn. Is het nog een verrassing als ik zeg dat dat zowel jou als de ander – die waarschijnlijk helemaal niet wil dat jij precies aan zijn/haar eisen beantwoordt, maar juist jóú terug wil zien – veel gelukkiger maakt?

Hoewel ik denk dat dit iets is waar je iemand niet echt voor kan waarschuwen en waar je vanzelf een keer tegenaan loopt – óf niet -, vond ik het toch zodanig belangrijk en interessant om mijn ervaringen te delen. Oh want nee, ik ben nog altijd geen psycholoog of relatietherapeut, I just think a lot.

Verlies jij jezelf aan anderen? Heb je er wel eens bij stilgestaan?

Ook leuk om te lezen:

• Niemand kent me zoals ik dat doe
• Wie wil jij zijn?
• Negatief nuancerend
• Alles wat er al is
• de status quo