Fotograferen is meer

Dat je met een spiegelreflex mooiere foto’s kan maken dan met een compactcamera is volgens mij voor niemand een verrassing. Ik heb eens precies dezelfde foto gemaakt met mijn Canon 600D en een Panasonic compactcamera en ondanks het feit dat ik toen nog op de automatische stand fotografeerde, was het verschil al onwijs groot. Er zit meer diepte in, de kleuren zijn echter en de kwaliteit is een stuk beter, gewoon omdat er van een heel andere techniek gebruikt wordt gemaakt. Toen ik mijn camera kocht was dat een beetje de achterliggende gedachte: ik wilde foto’s van betere kwaliteit, en dus begon ik met een goede camera. Pas een jaar na aankoop kreeg ik het echte fotograferen een beetje in de vingers.

Er wordt altijd gezegd dat een goede fotograaf met een simpele camera een betere foto oplevert dan een onderontwikkelde fotograaf met een enorm goed toestel. Ik heb een beetje moeite met deze uitspraak, omdat je als fotograaf wel heel goed kan weten hoe je de mooiste foto krijgt, maar op bijvoorbeeld een compactcamera gewoon niet de mogelijkheid hebt om dat zelf in te stellen. Natuurlijk scheelt het wel dat je dan meer ervaring hebt qua perspectieven en er een beter oog voor hebt, maar ik kan me meer vinden in de andere kant van het verhaal: een slechte fotograaf met een goede camera garandeert werkelijk niets. Ik heb ongeveer het eerste halfjaar op de automatische stand gefotografeerd en als je een goede camera hebt, levert dat vanzelf redelijke foto’s op, totdat je een keer totaal niet het effect krijgt dat je in je hoofd had, de kleuren heel anders overkomen op beeld of je in het donker moet fotograferen en met sluitertijden van 8 secondes zit.

Ik weet niet wanneer het precies was, maar op een gegeven moment bedacht ik me dat ik er wel iets meer aan mocht doen. Ik zag overal prachtige plaatjes voorbij komen, sommige zelfs met precies dezelfde camera als ik heb, en toch waren die van mij lang niet zo goed. Als andere spiegelreflexgebruikers het over instellingen begonnen te hebben moest ik het af laten weten, omdat ik er eigenlijk geen benul van had. Nu snap ik ook pas waarom de man, die blijkbaar zelf ook fotograaf was, mij een keer aansprak toen ik op de manege rondliep met mijn camera en grote 75-300mm lens en mijn ISO-waarde van 6400 als ‘gewaagd’ bestempelde toen hij vroeg of hij mijn instellingen eens mocht zien. Ik had mijn camera pas een of twee maanden en mompelde wat onverstaanbaars terug. Het enige waar ik over nagedacht had, was dat ik geen flits kon gebruiken bij die paarden: over ISO-waarden brak ik mijn hoofd liever niet.

In mei kreeg ik mijn 50mm f/1.4 lens en ik denk dat die een groot verschil heeft gemaakt tussen me bedenken dat ik wat meer controle over mijn instellingen zou moeten hebben en ook echt de controle over mijn instellingen hebben. Als je dan op de automatische stand fotografeert is de kans namelijk groot dat je af en toe gewoon op f/5 fotografeert, of juist op f/1.4 als je dat helemaal niet wil. Bij mijn kitlens was het laagste f/4 en het verschil tussen f/4 en f/8 is niet zo groot, dus maakte het me niet zoveel uit waar mijn diafragma op stond. Ik stapte nu voorzichtig over naar de Av-stand, en stiekem was ik daar al best trots op. Toch werd ik nog een beetje uitgelachen door een vriend van me toen ik dat vertelde en hoewel ik Manual eigenlijk veel te veel gedoe vond (want hallo, dan moet je je sluitertijd én je diafragma én je ISO op elkaar afstemmen en waar moet je dan ooit beginnen), waagde ik me er af en toe toch maar eens aan.

Dat is toch wel het echte werk. En eigenlijk helemaal niet zo heel moeilijk, want omdat je het in de praktijk gelijk terugziet, heb je het super snel door. Ik fotografeer nu echt niet altijd op Manual, als ik een fotoshoot doe en dus niet telkens met dezelfde lichtomstandigheden te maken heb is Av ook prima (wel met een zelf ingestelde ISO), maar ik merk dat het me heel erg geholpen heeft om wel te snappen wat welke instelling voor invloed heeft op je uiteindelijk foto. Pas na een jaar snapte ik alle knopjes op mijn camera (hoewel ik sommige nu nog steeds niet gebruik) en het fotografeert echt veel fijner als je zelf de baas bent over je gereedschap. Wil jij bijvoorbeeld juist een heel donkere foto, dan kun je dat gewoon helemaal zelf instellen en hoef je niet op goed geluk wat plaatjes te schieten in de hoop dat je camera een keer af is geweken van zijn standaard lichtmeting.

Voor mij heeft dit fotograferen echt tien keer leuker gemaakt en daarom ben ik er de laatste tijd ook heel enthousiast mee bezig. Ik pak mijn camera nu soms ook gewoon ’s middags even een halfuurtje als ik wat moois zie en voor de herfstvakantie ben ik wat shoots met mensen aan het plannen. Mensen en dingen op hun mooist vastleggen of juist een verhaal vertellen door iets eens op een andere manier te belichten vind ik echt geweldig en daarom wil ik me er graag verder in ontwikkelen. Dat ik net heb verteld dat ik de manuele stand nu doorheb, betekent niet dat ik mezelf opeens als een volleerd fotograaf zie. Absolúút niet. Ik schiet nog altijd in JPG, heb nog nooit met externe flitser gewerkt, heb geen ervaring met Photoshop (ja, nabewerking vind ik ook wel bij het vak fotografie horen) en er zijn nog een hoop termen die ik niet ken. Grote hobby’s van mij zijn echter altijd dingen waar ik op nul ben begonnen. Ik zou bijvoorbeeld nooit zijn gaan schrijven als ik er niet zoveel kanten mee op zou kunnen en ik er niet zoveel in zou kunnen groeien; ik wil gewoon iets waar ik me volledig in kan ontwikkelen zonder dat er gelijk vanaf het begin verwachtingen aan kleven, zodat het ook echt leuk blijft.

Als mensen naar mijn fotografie vragen, antwoord ik nog gewoon dat ik net pas echt serieus begonnen ben. Ondertussen neem ik alle informatie die ik opvang in me op, ben ik er zoveel mogelijk mee bezig in de praktijk, verdiep ik me in vlagen in alle lenzen en camera’s en praat ik er heel graag over met anderen, zodat ik diezelfde mensen – en mezelf! – uiteindelijk toch kan verrassen met een paar foto’s waar ik trots op ben. Dat vind ik het leukste: geen eisen stellen aan mezelf, zorgen dat anderen geen verwachtingen hebben en er dan gewoon met zoveel plezier mee experimenteren dat er vanzelf wat goeds uit komt rollen. Wat mij betreft de beste instellingen.

Ben jij zelf into fotografie? Wat is jouw ‘nieuwste’ passie?